Hirzutizam je pojačana maljavost na djelovima tijela gdje se uobičajno ne javlja kod žena (nausnice, brada, po trbuhu, u srednjoj liniji ispod pupka). Predstavlja kozmetički i psihički problem kod žena. Hirzutizam je simptom, a najčešće simptom hormonskog poremećaja.

 

Pod uticajem muških polnih hormona dlake postaju terminalne, jače i pigmentovane. Normalno se kod žena javlja niža vrijednost muških polnih hormona (testosterona, dehidroepiandrosteron sulfata, androstenediona). Kod žena testosteron luče jajnici, DHEA-S nadbubrežna žlijezda, a androstenedion oba organa. Pod uticajem androgena, koža postaje grublja i pojačava se funkcija lojnih i znojnih žlijezdi.

U pubertetu pod dejstvom polnih hormona kod oba pola se javljaju terminalne dlake. U menopauzi opada nivo svih polnih hormona, tako da se starenjem dlakavost smanjuje.

Na stepen dlakavosti ima uticaj i etička pripadnost.

Za procjenu da li se radi o hirzutizmu ili o pojačanoj maljavosti postoji skala po Ferriman-u i Gallwey-u. Posmatra se stepen dlakavosti na 9 mjesta: iznad usne, lice, grudi, trbuh, pubis, nadlaktica, unutrašnja strana butina, gornji dio ledja i donji dio ledja. Boduje se od 0 do 4. Ako je ukupni zbir 8 i više govori se o hirzutizmu.

Čest uzrok hirzutizna je PCO sindrom. Kako je u osnovi ovog sindroma poremećaj metabolizma zbog insulinske rezistencije, žene su gojazne a višak masnog tkiva koje je produktor androgena uslovljava povećane vrijednosti u cirkulaciji i pojavu hirzutizma.

Nakon ultrazvučnog pregleda potrebno je odrediti nivo androgenih hormona u krvi, nivo šećera u krvi, OGTT i krvne masti. Nekada je potrebno isključiti promjene na nadbubrežnoj žlijezdi.

Ukoliko se postavi dijagnoza sindroma PCO procenjuje se da li je samo fizička aktivnost i redukcija tjelesne težine dovoljna da koriguje metabolizam ili se uvodi lijek koji povećava osjetljivost na insulin .

U terapiju se uvode i oralni kontraceptivi koji imaju i antiandrogeni efekat.

Ako žena planira trudnoću nakon odredjenog perioda korišćenja oralne kontracepcije, pokušava se spontano zatrudnjivanje. Ukoliko ne dodje do trudnoće sprovodi se stimulacija ovulacije ili IVF.

 

Izvor: Ginekološko akušerska ordinacija i Specijalistička ambulanta za radiološku diagnostiku HERA - Podgorica