Ojačajmo imunitet probioticima i mikronutrijentima

Zdravlje i briga za njegovo očuvanje podrazumijeva ravnotežu tijela i uma. Pritom treba slijediti princip holističkog pristupa u prevenciji nastanka, ali i liječenju pojedinih bolesti i stanja.

Čovjek je najrazvijenije biće čiji se organizam sastoji od deset biliona eukariotskih ćelija. Uz to, ljudski organizam predstavlja i mjesto na kojem (i u kojem) živi čitav jedan sistem organizama, mikroba, koji nazivamo mikrobiota i koji uveliko utiče na način života, fiziologiju i metabolizam. Kad je ljudski organizam zdrav, odnos mikrobiotskih, prokariotskih, ćelija i eukariotskih ćelija čovjeka iznosi 10:1.

Usvajanje organizovanog sistema crijevne mikrobiote počinje sa rodjenjem, a razvija se zavisno od raznih činioca sredine, tokom cijelog djetinjstva i nastavlja se u odraslom dobu. Specifičnost zajedničke evolucije i razvoja čovjeka kao domaćina, te sa druge strane, njegove mikroflore je prvenstveno u simbiotskom odnosu koji oba sistema potpomaže u svim vidovima preživljavanja. Naime, bakterije, mikroorganizmi, dobijaju stanište i hranjive sastojke, dok domaćin dobija dodatni metabolički kapacitet. Bakterije crijeva pomažu u odbrani organizma, pregradjuju i čine dostupnima inače nesvarljive polisaharide, regulišu skladištenje masti, biosintezu pojedinih vitamina, te djeluju na učinkovitiji metabolizam pojedinih ljekova i uopšteno svih ksenobiotika. Time bakterije crijevne mikroflore, crijevne mikrobiote, utiču značajno na raspoloživost i apsorpciju hranjivih sastojaka i regulaciju energetske ravnoteže u organizmu.

Prema tome, da bi ostali zdravi i vitalni, i da bi se oduprijeli svakodnevnim izazovima koji stoje pred čovjekom današnjice, neophodno je stalno održavati ravnotežu dobrih bakterija u našim crijevima. Danas je gotovo nemoguće djelovati na tu ravnotežu bez dodatnog unošenja pojedinih dodataka sa hranom ili u obliku zasebnih preparata u naš organizam. Sve se više istražuju i uvode u kliničku praksu nutritivni sastojci u obliku probiotika, prebiotika i simbiotika. Ovaj noviji, ne-invazivni koncept bioloških intervencija u sastav i promjenu svojstava crijevnih mikroorganizama ustalio se i u zapadnjačkoj komplementarnoj medicini kao važan element u prevenciji bolesti.

Probiotici su živi mikroorganizmi koji pozitivno utiču na održavanje mikrobiološke i imunološke ravnoteže u crijevu. Prebiotici su nerazgradivi sastojci hrane (polisaharidi i oligosaharidi fruktoze, inulin, arabinoksilani, oligosaharidi majčinog mlijeka) koji podstiču rast i/ili aktivnost povoljnih ili dobrih crijevnih bakterija, dok su simbiotici mješavine prebiotika i probiotika koje poboljšavaju nastanjivanje i preživljavanje probiotika nakon ulaska u probavni trakt selektivnim podsticanjem rasta i metabolizma korisnih grupa bakterija. U bakterijskom svijetu antagonizam izmedju dobrih i loših, odnosno onih koje čuvaju, odnosno narušavaju naše zdravlje zaista postoji. Stoga, uvijek je važno imati nadmoćnu plejadu korisnih bakterija u crijevima koje čuvaju zdravlje probavnog, ali i svih ostalih sistema u organizmu, posebno imunološkog.

Probiotički dodaci koji služe kao pomoć u nadomještavanju dobrih bakterija su živi mikroorganizmi (najčešće iz rodova Lactobacillus, Bifidobacterium i Bacillus) i pozitivno utiču na održavanje mikrobiološke i imunološke ravnoteže u crijevu. Probiotičke bakterije blagotvorno djeluju na opšte stanje organizma, ali i dodatno štite i ublažavaju simptome raznih akutnih i hroničnih bolesti i pomažu u uspostavljanju ravnoteže ćelijskog i humoralnog imuniteta.

Za razliku od nekih probiotičkih sojeva bakterija koji su se pokazali ranjivima u ekstremnim uslovima (enzimi, niski pH), koji vladaju u gornjim djelovima gastrointestinalnog trakta, Bacillus subtilis (B. subtilis) se već duže vrijeme smatra idealnim probiotikom za oralnu upotrebu zbog svoje sposobnosti preživljavanja prilikom prolaska kroz područje niskog pH u želucu i nesmetanog dolaska u ciljni organ - crijevo. Poznato je i to da B. subtilis može formirati vrlo rezistentne endospore i u tom se obliku gotovo decenijama održavati, o čemu postoje zapisi u naučnoj literaturi.

Uloga B. subtilis kao bakterije koja djeluje povoljno na naš organizam, posebno je očigledna u stimulaciji imunološkog sistema na ćelijskom nivou i preko stvaranja širokog spektra antitijela, uključujući i ona antitijela koja štite sluznice crijeva i ostalih sistetma za izlučivanje, poput mokraćnog i respiratornog sistema. Posebno su zanimljiva najnovija istraživanja aktivacije produkcije sekretornog oblika imunoglobulina A (sIgA) i uvećanje vrijednosti tog imunoglobulina nakon desetodnevnog uzimanja B. subtilis. Naime, u pretkliničkim, ali i u dvostruko slijepim, placebo kontrolisanim kliničkim ispitivanjima postignuto je uvećanje koncentracije imunoglobulina A u sluznici crijeva i u ustima. Ispitanici su pri tom dobijali Bacillus subtilis (100x109 spora/g; što odgovara količini živih bakterija 2x109 CFU/kapsuli) svaki mjesec po 10 dana tokom četiri mjeseca u zimskom razdoblju. Nadalje, kod pojedinih ispitanika vrijeme trajanja infekcije (kada je do nje došlo) bilo je kraće za gotovo tri dana (oko 38%) u odnosu na kontrolnu grupu koja je dobijala placebo.

Mehanizam djelovanja probiotičke bakterije Bacillus subtilis temelji se na pokretanju imunološke reakcije na nivou sluznice crijeva i stimulaciji urodjenog i stečenog imunološkog sistema, djelujući na T i na B limfocite, čime se sprečava ulazak patogena i nastanak infekcije i na regulaciji mikroflore crijeva povećanjem broja "dobrih" bakterija.

Stoga primjenom ovog probiotika u kombinaciji sa vitaminom C i cinkom možemo doprinijeti jačanju imunološke odbrane organizma.

Nadalje, sinergijsko djelovanje više ljekovitih komponenti sa zajedničkim ciljem održavanja normalne funkcije organizma je provjereni princip za uspješnu prevenciju i terapiju raznih bolesti i stanja. Stoga su pojedine komponente koje imaju povoljni uticaj na imunološki sistem, poput vitamina C i mikroelementa cinka, one koje značajno pomažu u aktivaciji, održavanju i modulisanju imunološkog odgovora. Dodaci takvog tipa u kombinaciji sa "bakterijom iz tla" nude sasvim nov i inventivan pristup očuvanju funkcija imuniteta i u dobi i stanjima kada je imunološka zaštita organizma narušena.

Pogledamo li pobliže u čemu se sastoji taj princip, treba još jednom ponoviti da je vitamin C ili askorbinska kisjelina ona komponenta u sklopu grupe vitamina, kojom je i sam imunološki sistem posredovan T limfocitima. Dodatno, vitamin C djeluje kao antioksidans i umanjuje štetni učinak slobodnih radikala, učestvuje u stvaranju kolagena, povećava iskorišćenost željeza iz gastrointestinalnog trakta i osigurava čvrstoću zidova krvnih žila. Najveći izvori askorbinske kisjeline su voće i zeleno povrće. Naročito, mnogo vitamina C ima u paprici, peršunu, šipku, limunu, narandži, trešnji, rajčici, svježem i kisjelom kupusu, medjutim, stres i neadekvatna prehrana vrlo često dovode do nedostataka vitamina C kojeg najčešće nismo svjesni.

Mikroelementi, minerali u tragovima, su nosioci životnih funkcija organizma, jet učestvuju u enzimskom sistemu koji obezbjedjuje normalno odvijanje biohemijskih procesa. Dovoljno je reći da su oni za enzime (naše katalizatore) neophodni i da bi bez njih život jednostavno prestao postojati. Njihov se nedostatak u prehrani ogleda cijelim nizom naizgled beznačajnih oštećenja, ali na kraju ipak ozbiljnih, pa čak i smrtonosnih. Posebno je važan cink koji u organizmu djeluje poput svojevrsnog skretničara, uspostavljajući ravnotežu u oksido-redukcionim procesima i kontrolisanjem preko 80-tak enzimskih sistema i pojedinih hormona. Cink učestvuje u razvoju stečenog imuniteta, jača imunitet stabilizacijom timusnog hormona timulina, osigurava zdravlje i lijep izgled kože, efikasan je u borbi protiv prijevremenog starenja, a važnost mu je velika i u metabolizmu ugljenih hidrata, jer stabilizuje insulin. Nerijetko se kod vegeterijanaca javlja nedostatak cinka, a nedostaje i kod žena koje češće pate od predmenstrualnog sindroma, te kod onih koje imaju slabu kosu, nokte i tanku kožu.

Ukratko, i probiotik "iz tla" i vitamin C i cink udruženi daju mnogo više, nego što bi za zdravlje našeg organizma napravili kao zasebne komponente. Danas je u apotekama moguće naći takav preparat koji u sebi sadrži inovativni princip dobijen kombinovanim djelovanjem bakterije Bacillus subtilis, vitaminom C i mikroelementom cinkom. Može se preporučiti svim osobama sa oslabljenim imunitetom, ali i preventivno u razdobljima kad su pred nama veći tjelesni i umni napori.

Izvor: Cybermed.hr