Rano otkrivanje karcinoma dojke

Najčešċi simptom raka dojke je opipljiv čvor u dojci, koji nerijetko žene same napipaju. Pored toga, drugi znaci koji ukazuju da se razvija tumor u dojci jesu: uveċanje dojke, koje vodi u asimetriju dojki (oko 20% žena ima prirodno asimetrične dojke), crvenilo i zadebljala koža, ponekad koža u vidu „pomorandžine kore”, „mreškanje” kože, uvlačenje bradavice ili krvavi iscjedak iz bradavice. Istovremeno, mogu se napipati i uveċani limfni čvorovi u istostranoj pazušnoj jami, ako je došlo do širenja bolesti u regionalne limfne čvorove. Treba imati na umu da nisu svi uveċani limfni čvorovi zahvaċeni metastazama.

 

Medjutim, danas se preporučuju tzv. preventivni pregledi dojki, jer postoji moguċnost da se otkrije prisustvo tumora u dojci, prije nego što se može napipati. U tu svrhu rade se klinički pregledi dojki od strane ljekara, zatim mamografija, koja predstavlja rendgenski pregled dojki i, po potrebi, ultrazvučni (UZ) i pregled dojki magnetnom rezonancijom (MR). Takodje, savjetuje se da svaka žena jednom mjesečno radi samopregled dojki. Kod žena koje imaju menstruaciju, pregled se vrši u drugoj nedelji (7.-10. dana) od započinjanja menstruacije. Na mamografskom pregledu mogu se uočiti tumori u dojkama ili promjene koje se vide kao sitne bijele tačkice, a nazivamo ih mikrokalcifikacijama. U odsustvu palpabilnog tumora, procjena da li postoji veċa vjerovatnoċa da se radi o zloċudnoj ili dobroċudnoj promjeni u dojci zavisi od izgleda i rasporeda mikrokalcifikacija. U zavisnosti od toga, planiraju se i terapijske intervencije u cilju uzimanja tkiva u kojem postoje mikrokalcifikacije za patohistološku analizu.

Mamografija je jedina metoda, koja se, na osnovu postojeċih dokaza, smatra efikasnom u otkrivanju ranih stadijuma raka dojke. Ponekad se radi dopunski UZ pregled dojki, na kojem se razlikuju ciste (okrugle ili ovalne šupljine ispunjene tečnim sadržajem) od tzv. solidnih tumora. UZ pregled ima svoje mjesto u pregledu dojki sa gustim žlezdanim tkivom, gde je mamografija manje osjetljiva metoda u otkrivanju tumorskih sijenki. UZ pregledom se takodje mogu otkriti patološki uveċani limfni čvorovi u pazušnoj ili natključnoj jami i na vratu. MR pregled dojki je indikovan kada postoje takve promjene u dojkama da nismo sigurni o čemu se radi, nakon što se urade standardni dijagnostički pregledi. MR pregled isto tako može da nam ukaže da postoji više tumorskih promjena u različitim djelovima iste dojke, što utiče na planiranje hirurške intervencije.