Dijagnostičke procedure i liječenje

Dijagnostika je postupak kojim se definiše bolest ili patološko stanje i sastoji se od: anamneze, fizikalnog pregleda i ostalih dijagnostičkih metoda. Predstavlja svaku medicinsku proceduru koja se izvodi sa ciljem prevencije ili otklanjanja bolesti, postavljanja precizne dijagnoze i njenoj praćenja. Odredjene dijagnostičke metode zahtjevaju ne samo složenu opremu, već i izvodjenje u strogo kontrolisanim uslovima.

Dijagnostičke metode podrazumevaju upotrebu aparata i instrumenata, vještina i znanja ljekara, čime  omogućavaju postavljanje precizne dijagnoze bolesti. U dijagnostičke metode sapadaju već standardni, svima poznati pregledi rengenom i kontrastna rengenska snimanja. Uvedene su nove tehnike prikaza organa kao što su: ultrazvuk, kompjuterizovana tomografija-CT (ili skener) i nuklearna magnetna rezonanca-NMR. U moderne dijagnostičke metode, koje su donijele pravu revoluciju u dijagnostici oboljenja spadaju i endoskopske metode.

 

Dijagnostičke metode se grubo mogu podijeliti u dvije grupe:

• Neinvanzivne
• Invanzivne

Neinvanzivne dijagnostičke metode obuhvataju metode, pri čijem izvodjenju ne dolazi do prekida kontinuiteta kože, nema kontakta sa vidljivim sluzokožama, niti sa unutrašnjošću šupljih organa, koji na površini tijela inače imaju svoje prirodne otvore. Prenatalni invazivni dijagnostički postupci su vrlo sigurni. Komplikacije u vidu oskudnog krvarenja i materičnih kontrakcija posle intervencije su rijetke, kratkotrajne i najčešće bezazlene. Infekcije i rupture fetalnih membrana su vrlo rijetke. Mogućnost nastanka spontanih pobačaja je izmedu 0.5 i 2%, u zavisnosti od primenjene metode i iskustva operatora. Dijagnostička sigurnost prenatalnih invazivnih postupaka je viša od 95%. U neinvazivne metode spadaju: biofizičke (ultrazvučna dijagnostika) i biohemijske metode. Biohemijske metode podrazumevaju biohemijske testove krvi majke na odjredjene supstance, koje su specifične za odredjenu fazu trudnoće.

Invanzivne dijagnostičke metode se koriste kada nije moguće postaviti preciznu dijagnozu pomoću neinvaznih dijagnostičkih metoda. Poznato je da fizički, hemijski i biološki agensi iz našeg okruženja mogu da dovedu do promjena nasledne osnove i tako neminovno izazovu trajna oštećenja ploda. Izvjestan broj nasljednih bolesti i urodjenih poremećaja se ne manifestuje morfološkim promjenama, koje bi se ultrazvukom mogle prepoznati. Iz tog razloga primenjuju se invazivne dijagnostičke metode koje, uz minimalan rizik po majku i plod, kao i dalji tok trudnoće, omogućavaju uzimanje uzoraka fetalnih tkiva. Uzorci za prenatalnu dijagnostiku najčešće su: horionske čupice, amnionska tečnost i fetalna krv, mada se, ukoliko postoje razlozi, mogu uzeti i druga fetalna tkiva i ekskreti (fetalna koža, dio mišića, dio tumora, itd…). Dobijeni uzorci se, osim za ispitivanje nasljedne osnove, mogu koristiti i za ispitivanje metaboličkih poremećaja, infekcija fetusa, DNK analize genskih lokusa, itd...

Ciljani razgovor kojim doktor na osnovu Vašeg izlaganja saznaje šta je bitno za postavljanje dijagnoze predstavlja anamnezu, fizikalni pregled se odnosi na prikupljanje informacija o stanju Vašeg zdravlja čulima doktora, dok ostale dijagnostičke metode na značaju dobijaju u 20. vijeku naglim razvojem hemije, fizike i tehničkih nauka i danas predstavljaju neodvojivi dio procesa dijagnostike većine bolesti i patoloških stanja.