Prije kolposkopskog i ginekološkog pregleda, neposredno posle aplikovanja spekuluma, štapićem se uzima bris iz cervikalnog kanala, i iz zadnjeg forniksa vagine. Dobijeni materijal se jednim potezom razmaže na staklenu pločicu, zatim slijedi bojenje po metodi Papanikolaoua. Posle bojenja, pristupa se mikroskopskom pregledu.

Značaj citologije je najveći u ranoj dijagnozi karcinoma grlića materice. Rano dijagnostikovati maligni tumor grlića materice znači otkriti bolest u stadijumu kada žena nema nikakvih simptoma, niti znakova bolesti. Pregledom velikog broja žena po metodi Papanikolaou (screening ), moguće je postići taj cilj.

 

Prema metodi Papanikolaou citološki nalaz se može klasifikovati u pet grupa:

  • I grupa: negativan nalaz, normalne ćelije
  • II grupa: negativan nalaz, prisustvo inflamatornih ćelija
  • III grupa: suspektan nalaz, abnormalne i suspektne ćelije
  • IV grupa: pozitivan nalaz, maligne ćelije u manjem broju
  • V grupa: pozitivan nalaz, mnogobrojne maligne ćelije

Kolposkopija i citologija nisu dovoljne za dijagnozu malignog tumora. One ljekaru omogućavaju postavljanje sumnje na postojanje malignog procesa. Definitivna dijagnoza malignog tumora zasnovana je na histološkom pregledu uzorka tkiva dobijenog biopsijom ili konizacijom.