Gastroskopija

Gastroskopija

Gastroskopija je procedura koja omogućava prikazivanje gornjih djelova sistema organa za varenje hrane (jednjaka, želuca i početnog dijela tankog crijeva). Endoskopska dijagnostika se izvodi sa endoskopskim instrumentom - gastroskopom, koji ima oblik dugačke, fleksibilne cijevi sa video kamerom na vrhu. Gastroskop se preko usta, korijena jezika i ždrijela plasira u navedene djelove organa za varenje hrane.

Gastroskopija se izvodi najčešće za dijagnostiku (gastritis, ulcus ili tumor želuca ili dvanaestopalačnog crijeva, infekcija Helicobacter pylori, proširene vene jednjaka, želudačna kila), ali može da služi i u terapijske svrhe (zaustavljanje krvavljenja).

Indikacije za gornju endoskopiju:

Neobjašnjiva nelagodnost u gornjem dijelu stomaka.

GERD, odnosno gastroezofagealni refluks (gorušica).

Uporna mučnina i povraćanje.

Krvarenje gornjeg dijela GI sistema (povraćanje krvi ili krv u stolici porijeklom iz gornjeg dijela gastrointestinalnog trakta).

Teškoće prilikom gutanja - hrana/ tečnost se prilikom gutanja zaglavljuje u jednjaku. To može da bude posljedica suženja ili tumora.

Abnormalni ili nejasni nalazi prilikom rendgenskog snimanja GI sistema.

Provjera zarastanja ili progresije prethodno dijagnostikovanih polipa (izraštaja), tumora ili čira.

Indikacije/ zašto se radi?

U cilju ispitivanja uzroka pojave sljedećih simptoma i znakova: bola u trbuhu, pojave svježe krvi u stolici, hroničnog zatvora, hroničnog proliva (dijareja) i drugih uzroka.

U cilju ranog otkrivanja zloćudnog tumora (karcinoma) debelog creva.

U cilju uzimanja tkiva za biopsiju i otkrivanja upale ili tumora (malignog ili benignog).

U cilju uklanjanja polipa (terapijska namjena).

Gastroenterološki pregled

Prevencija i liječenje širokog spektra oboljenja probavnog trakta (jednjak, želudac, dvanaestopalačno crijevo, tanko crijevo i debelo crijevo), jetre, žučne kese i pankreasa.

Potencijalni rizici

Alergijska reakcija na anestetik ili lijek koji se daje prije intervencije.

Krvarenje sa mjesta sa kog je uzeto tkivo za biopsiju ili sa mjesta sa kog je uklonjen polip.

Povreda zida debelog crijeva (perforacija) instrumentom.

Priprema za gastroskopiju

Preporuka je da se 8 sati prije intervencije ne uzimaju hrana i piće i da se ne puši. Osobe koje se liječe od šećerne bolesti posebno se tretiraju (najčešće se smanjuje doza insulina), kao i pacijenti koji koriste anti koagulativnu terapiju ili aspirin i nesteroidne antiinflamatorne ljekove (najčešće se izostavljaju). Zbog svega ovoga, prije izvodjenja gastroskopije, neophodno je konsultovati ljekara.

Gastroskopija se može izvoditi u lokalnoj, ali i u kratkotrajnoj opštoj intravenskoj anesteziji-analgosedaciji, koja se u svijetu sve više preporučuje. U lokalnoj anesteziji, procedura nije bolna, ali pojedinim osobama jeste neprijatna, zbog nadražaja na povraćanje. U opštoj intravenskoj anesteziji, pri izvodjenju procedure nema neprijatnosti - ne radi se intubacija, niti stavlja maska, a kontroliše se nivo budnosti pacijenta po potrebi.

Nakon gastroskopije izvedene u anesteziji nije preporočljivo da pacijent vozi i/ili radi, i poželjno je da dodje u pratnji, kao i da se nakon procedure odmori kod kuće. Dva sata nakon intervencije može da pije i da jede, i to prvih 24h samo hladne napitke i laganu kašastu hranu.