Skener (CT) glave

Kompjuterizovana tomografija (CT) je skenerska dijagnostika koja omogućava pravljenje serije slika iz različitih uglova uz pomoć x zraka. CT je brza, bezbolna, neinvazivna i precizna metoda. Skenerska  dijagnostika se koristi u cilju otkrivanja uzroka glavobolje, vrtoglavice, u cilju procjene povreda glave ili u cilju otkrivanja aneurizme, krvarenja, šloga ili tumora na mozgu. Na osnovu CT snimka glave može se napraviti plan zračne terapije kod liječenja tumora mozga. U hitnim slučajevima CT dijagnostika ima značajnu ulogu u brzom otkrivanju povreda i krvarenja u mozgu. Cijela procedura je potpuno bezbolna i traje oko 30 minuta.

Za šta se primjenjuje/ Indikacije?

CT glave se koristi u cilju otkrivanja: krvarenja u mozgu, povrede glave, preloma lobanje, krvarenja u mozgu koje nastaje kao posledica pucanja aneurizme (praćeno iznenadnim nastankom jake glavobolje), šloga (koji može biti posledica postojanja krvnih ugrušaka ili krvarenja u mozgu), tumora mozga, proširenja moždanih komora (hidrocefalus), bolesti ili malformacija lobanje.

CT glave se koristi i u cilju ispitivanja i procjene opsežnosti oštećenja kosti ili mekog tkiva kod povreda lica, planiranja hirurške rekonstrukcije, otkrivanja bolesti sljepoočne kosti, koje mogu dovesti do problema sa sluhom, otkrivanja upale ili drugih promjena na paranazalnim sinusima; u cilju planiranja  zračne terapije ili kao pomoć u izvodjenju biopsije mozga.

Kako se izvodi?

Mašina za skenersku dijagnostiku je velika mašina u obliku krofne čija su oba kraja otvorena. Tokom snimanja ležaćete na krevetu koji se pomjera ka mašini. U cilju fiksiranja glave ili omogućavanja stabilnog položaja tijela može se koristiti podloga ili jastuk.

Sto na kojemm ležite pomjera se ka mašini i mašina se nakon toga rotira oko Vas. Svaka rotacija mašine omogućava pravljenje slike iz različitih uglova i prikaz različitih presjeka tijela. Svaka rotacija mašine praćena je odredjenim stepenom buke.

Zdravstveni radnik će se nalaziti u odvojenoj  prostoriji pored Vas, tako da će moči da Vas čuje i vidi. Moći ćete da komunicirate sa zdravstvenim radnikom ukoliko bude potrebno. Ukoliko je potrebno zdravstveni radnik će Vas zamoliti da udahnete vazduh, kako bi se omogućilo stvaranje jasne slike.

Potencijalni rizici

Tokom CT skenerskog snimanja bićete u odredjenoj mjeri izloženi zračenju (više nego tokom klasičnog rentgenskog snimanja, zato što se skenerskim snimanjem dobijaju detaljnije informacije). Količina zračenja kojoj ćete biti izloženi ne dovodi do ozbiljnih komplikacija.

Obavijestite svog ljekara ukoliko ste trudni, zato što zračenje tokom ovog snimanja može oštetiti plod.

Kontrastno sredstvo koje se koristi tokom CT skenerskog snimanja može izazvati alergijsku rekaciju ili neke druge neželjene reakcije. Najčešće dolazi do blagih alergijskih reakcija, koje se manifestuju kao svrab ili  crvenilo. Obavijestite zdravstveno osoblje ukoliko imate poznatu alergijsku reakciju na kontrastno sredstvo .

Priprema

Nije dozvoljeno da tokom snimanja nosite bilo koje metalne predmete, kaiš, nakit, naočare za vid ili protezu.

Ne smijete jesti i piti nekoliko sati prije skenerskog snimanja.

Ukoliko imate poznatu alergiju na jedno kontrastno sredstvo, potrebno je da obavijestite medicinsko osoblje. Obavijestite medicinsko osoblje ukoliko imate alergiju na neke ljekove ili hranu. Obavijestite ljekara ukoliko imate neku bolest srca, astmu, šećernu bolest, bolest bubrega ili probleme sa štitastom žlijezdom. Ove bolesti povećavaju rizik od nastanka neželjenih efekata procedure.

Ukoliko ste trudni ili  sumnjate da ste trudni obavestite medicinsko osoblje. Ukoliko dojite u vrijeme CT snimanja, potrebno je da od ljekara dobijete instrukcije o nastavku dojenja posle snimanja. Preporučuje se da se prije sniamnja izmuzete, kako bi Vaše dijete imalo mlijeko za taj dan i da dojenje nastavite kada se kontrastni materijal izluči iz organizma, što se najčešće dešava nakon 24 sata od ispitivanja. Nije dozvoljeno da tokom snimanja nosite bilo koje metalne predmete, kaiš, nakit, naočare za vid ili protezu.

Ne smijete jesti i piti nekoliko sati prije skenerskog snimanja.

U zavisnosti od toga koji dio tijela se slika CT skenerom, zavisi i način davanja kontrastnog sredstva (ukoliko postoji potreba). Kontrastno sredstvo se može piti, ukoliko se planira snimanje jednjaka ili želuca. Ukus kontrastnog sredstva može biti neprijatan. Ukoliko se planira snimanje organa kao što su: žučna kesica, jetra, različiti krvni sudovi ili organi mokraćnog sistema, može biti potrebno davanje kontrastnog sredstva u venu (intravenski), što može izazvati osjećaj topline koji se širi po tijelu ili metalni ukus u ustima. Ukoliko je potrebno snimanje čmara (rektuma) kontrastno sredstvo se nakon čišćenja crijeva stavlja direktno u rektum.

Kod obavljanja CT skenerskog snimanja kod djece, najčešće je potrebno davanje ljekova za smirenje (sedativa), kako bi dijete tokom snimanja bilo mirno. Pokreti djeteta mogu dovesti do stvaranja mutnih slika, zbog čega rezultati ispitivanja mogu biti netačni.

Nakon snimanja

Odmah nakon ispitivanja možete se vratiti svojim uobičajenim dnevnim aktivnostima.

Ukoliko ste dobili kontrastno sredstvo veoma je važno da nakon snimanja pijete dosta tečnosti kako bi se kontrastno sredstvo što prije izlučilo iz organizma.