Zvučni talasi veće frekvencije od 20000Hz koje ljudsko uvo ne može da percipira, nazvani su ultrazvukom. Ultrazvuk prolazi kroz razna tkiva-medijume, koja pružaju odredjeni otpor. Na granici dva medijuma koji imaju različit akustični otpor, dio energije će se reflektovati, a drugi dio prelomiti u drugi medijum sa novom brzinom i novom talasnom dužinom. Ako se impuls ponovljeno šalje kroz neko tkivo, a reflektovani dio kontinuirano registruje, dobija se slika granične površine izmedju dva medijuma.

U medicini se koristi ultrazvuk slabe jačine

Eksperimenti, kao i kliničko iskustvo nisu dokazali da ovaj ultrazvuk izaziva oštećenja tkiva. Komitet Svjetske Zdravstvene Organizacije je na osnovu dugogodišnjih ispitivanja i istraživanja dozvolio primjenu ultrazvuka u medicinske svrhe. Ova metoda je bezbjedna i u medicini se može upotrebljavati u pravilnim dijagnostičkim i terapijskim indikacijama. Štetno dejstvo ultrazvuka koji se upotrebljava u medicini nije dokazano.

3D i 4D ultrazvuk

Nagli razvitak novih tehnologija, kao i poboljšanja dosadašnje standardne dvodimenzionalne slike u ultrazvučnoj dijagnostici, doveli su do razvitka dijagnostičkih 3D (trodimenzionalnih) i 4D ultrazvučnih sistema, čija je neinvazivna i istovremena "real time" interaktivna priroda idealna za primjenu u ginekologiji i akušerstvu.

Nastanak trodimenzionalne slike zasniva se na kombinaciji serijskih dvodimenzionalnih slika, volumenskog skeniranja i tehnici bifokalnih sočiva. Najznačajnije prednosti poboljšane ultrazvučne i 3D ultrazvučne tehnike tokom poslednjih godina su:

Mogućnost prikaza kompleksnih anatomskih struktura;

Volumetrijsko mjerenje različitih organa, i

Prikaz protoka i trodimenzionalno ispitivanje fetalnog skeleta.

Osim velike vrijednosti 3D ultrazvuka u procjeni urodjenih anomalija ženskog reproduktivnog sistema, novija istraživanja pokazuju da je 3D ultrazvuk u kombinaciji sa 3D power doppler prikazom krvnih sudova metoda koja je u stanju značajno povisiti dijagnostičku tačnost u preoperativnoj procjeni sumnjivog nalaza na jajniku. Istovremeni prikaz tumora u tri ravni (uzdužna, poprečna i frontalna) omogućava ne samo mjerenje volumena i prikaz spoljašnjeg izgleda tumora, njegovog odnosa sa susjednim organima, već i uporedni prikaz unutrašnje slike tumora, kao i intratumorskih promjena.

4D ultrazvuk je aparat najnaprednije generacije, a njegovi rezultati mogu se izdavati i kao video ili cd, a sam zapis daje vrlo vjernu, živu sliku i prikaz nerodjene bebe, kao i dijagnostikovanje svih promjena, anomalija i prirode tumora. Trodimenzionalna slika daje direktan uvid u ponašanje ploda, kao i njegov celokupan prikaz, što je naročito bitno u stanjima rizičnih trudnoća.

Ovo je superioran pregled u odnosu na tradicionalne, jer svojom preciznošću daje uvid i u sve ginekološke promjene i patologije, a postojeće sonde omogućavaju široku primjenu ne samo u ginekologiji, već i u urologiji, internoj medicini i onkologiji, naročito grudi. Dobija se živa slika ploda, materice, jajnika, srca, krvnih sudova, jetre, dojki, bešike, prostate, bubrega...