Kolposkopija

Šta je kolpokopski pregled grlića materice?

Sam kolposkopski pregled je apsolutno bezbolan, a uz to se procenat dijagnostičke sigurnosti podiže na preko 85%. Podrazumijeva upotrebu kolposkopa, aparata kojim je moguće vidjeti grlić materice, vaginalnu i vulvarnu sluzokožu pod uveličanjem od 6 do 40 puta. Sam pregled ima odgovarajuću proceduru rada koja ljekaru pomaže da lakše prepozna i opiše eventualne promjene. Sam pregled počinje pregledom kože genitoanalne regije, da bismo eventualno vidjeli da li postoje znaci najčešće HPV infekcije. Potom prelazimo na sluzokožu velikih i malih usana i vagine. Prije početka pregleda dobro je pomenutu regiju premazati 3% do 5% rastvorom sirćetne kiseline koja će učiniti da patološke promjene pobijele i učine se lakše vidljivim.

Opis promjena i kolposkopskih nalaza:

1. Normalni kolposkopski nalazi

Originalni pločasto-slojeviti epitel je gladak, svietlo roze boje, sjajan. Radi se o višeslojnom epitelu koji ne orožava i koji je bogat glikogenom. Ukoliko originalni pločasto-slojeviti epitel prekriva grlić materice u cjelini.

Cilindrični epitel (ectopia) označava prisustvo cilindričnog epitela na površini grlića materice. U isto vrijeme označava i prisustvo epitelne granice na površini grlića materice. Cilindrični epitel je lagano izdignut, sitnog grozdastog oblika, sjajan, veoma lako se razlikuje od okolnog epitela. Ektopija se nalazi kod oko 70% žena tokom reproduktivnog perioda.

Normalna zona transformacije (TZ) je pojam koji označava granicu između izvornog pločastog i izvornog cilindričnog epitela. Prema novoj klasifikaciji se razlikuju tri tipa transformacione zone.

1. Tip I zone transformacije je kompletno ektocervikalan i u potpunosti vidljiv
2. Tip II zone transformacije ima određenu endocervikalnu komponentu, potpuno je vidljiva, ektocervikalna komponenta može biti veća ili manja
3. Tip III zone transformacije nije u potpunosti vidljiva; ektocervikalna komponenta može biti manja ili veća

Kolposkopske slike koje ukazuju na metaplastične promjene su:

• Glatka površina sa nježnim krvnim sudovima podjednakog kalibra
• Blaga aceto white promjena
• Jod negativna ili blago pozitivna površina nakon premazivanja Lugolovim rastvorom

2. Abnormalni kolposkopski nalazi su:

Aceto white epitel kod koje je epitel unutar TZ zadebljan, lagano izdignut, uz izrazito pozitivnu reakciju na sirćetnu kiselinu (aceto white epitel unutar TZ) – nakon premazivanja grlića materice 3-5% sirćetnom kiselinom bijelo se prikazuju područja sa ćelijama visoke gustine jedara. Iako se to može dogoditi i u slučajevima nezrele metaplazije. Generalno govoreći što je aceto white promjena “intenzivnija”, to je bolje uočljiva. U isto vrijeme, ako je aceto white polje perzistentnije, to se očekuje intraepitelna lezija većeg stepena. Schillerova proba je negativna.

Mozaik označava žarišno prisustvo svijetlih poligonalnih polja međusobno odvojenih tankim crvenim linijama (mreža sitnih kapilara saćastog izgleda). Slika mozaika nastaje nakon urastanja atipičnih ćelija u dublje slojeve, pri čemu epitel penetrira “kao otisak stopala u snijegu” u vezivno tkivo strome.

Punktacija predstavlja zarišno prisustvo finih crvenih tačkica na površini pločasto-slojevitog epitela.

Karakteristična slika nastaje usled tankog epitelnog sloja i mnogobrojnih papila vezivnog tkiva koje sadrže kapilare koji se pružaju gotovo do same površine epitela. Slika nastaje nakon odbacivanja orožalih slojeva kod leukoplakije, pri čemu ostaju vidljive papile sa kapilarima.

Jod negativni epitel: nakon premazivanja grlića materice Lugolovom rastvorom zreli pločasto-slojeviti epitel koji sadrži glikogen boji se intenzivnom smeđom bojom. Jod negativna područja mogu predstavljati nezrelu metaplaziju, ćelije inficirane HPV-om ili stanja hipestrogenemije (atrofija).Atipični krvni sudovi su nepravilnog oblika, krivudavi i zavijeni poput ukosnice. Često su pratilac abnormalnih promjena na epitelu iznad kojeg se nalaze.

3. Kolposkopski nalazi suspektni na maligni proces

Neravna površina, erozija, ulceracija: Nalaz rane ili ulcusa grlića materice gotovo uvijek upućuje na karcinomatoznu etiologiju, kao i gusta aceto white promjena, prostrana nepravilna punktacija, mozaik i atipični krvni sudovi.

4. Nezadovoljavajući kolposkopski nalaz

Opisujemo u slučaju kada se ne može prikazati skvamokolumnarna granica (izvorni skvamokolumnarni spoj). Kolposkopski nalaz je nezadovoljavajući takođe kod povreda, upalnog procesa ili atrofičnih promjena grlića materice, kao i u slučaju kada cerviks iz nekih razloga nije moguće vidjeti.

5. Mješoviti, raznoliki nalazi

• Kondilomi
• Keratoza (leukoplakija) označava prisustvo bijele mrlje na površini grlića materice ili vagine i stidnice. Radi se o površinskom orožavanju epitela koji normalno ne orožava, a nakupina orožalih slojeva je pri kolposkopiji vidljiva kao bijela mrlja. Kod leukoplakije izostaje pri Schillerovoj probi bojenje epitela u tamno smeđu boju. Razlog je nedostatak ćelijskih slojeva koje sadrže glikogen i njihova zamjena parakeratotičnim ćelijama
• Erozija
• Zapaljenje
• Atrofija
• Deciduoza
• Polipi