Kontrolni ultrazvučni pregled u trudnoći

Ultrazvučni pregled se može raditi preko stomaka i kroz vaginu. Na ovaj drugi način se radi uglavnom u ranoj trudnoći i ponekad tokom prvog trimestra, kada je beba mala i potrebno je približiti joj se, da bi se bolje vidjela, te kada je potrebno videti grlić materice, a preko stomaka gledamo kada je beba veća.

Prvi ultrazvučni pregled radi se uglavnom nakon izostanka menstruacije, radi utvrdjivanja trudnoće, te odredjivanja koliko beba imate u materici, da li postoje otkucaji srca i odredjivanja vjerovatnog datuma porodjaja, na osnovu dužine bebe.

Drugi ultrazvučni pregled se radi u periodu izmedju 11. i 14. nedelja gestacije, kada će se vidjeti bebina glava, trbuh, obije ruke sa prstićima, noge, stopala, srčana akcija, izmjeriti dužina bebe i potvrditi starost trudnoće. Na ovom pregledu mjeri se i debljina vrata bebe (nuhalna translucencija), provjereva postojanje nosne kosti, protok kroz bebinu desnu komoru i jetru bebe, što nam sve ukazuje na to kakav je rizik da beba ima problem sa nasljednom osnovom. Tokom ovog pregleda provjeravaju se i protoci kroz krvne sudove majke, da bi se procijenio rizik od pojave problema sa pritiskom na kraju trudnoće. Nakon ovog pregleda vadi se krv majke i radi tzv “dabl” test, nakon koga se, na osnovu tih informacija, i informacija dobijenih tokom ultrazvučnog pregleda i godina majke, dobija individualni rizik od poremećaja hromozoma bebe.

Treći ultrazvučni pregled se radi u periodu izmedju 20. i 24. nedelje. Sada je beba već narasla i mogu se vidjeti detalji, te se pregleda kompletna morfologija bebe. Na ovaj način, ako se ne vidi ništa što ne odstupa od uobičajenog, možemo reći da beba IZGLEDA dobro. Moramo, ipak imati na umu da ultrazvuk nije svemoguć! U ovom periodu se sa sigurnošću može vidjeti i pol, koji se vidi već i sa 15-16 nedelja, ali ne uvijek. Tokom ovog pregleda provjeravaju se ponovo protoci kroz krvne sudove majke, da bi se procijenio rizik od pojave problema sa pritiskom na kraju trudnoće. Ukoliko je potrebno, u ovom periodu se radi i pregled bebinog srca - fetalna ehokardiografija i detaljan pregled bebinog mozga - neurosonografija.

Fetalna ehokardiografija - predstavlja detaljan pregled svih vidljivih struktura bebinog srca, a radi se u cilju isključivanja velikih srčanih mana. Ako se vidi da nešto odstupa od normalnog nalaza ili se utvrdi da postoji srčana mana, organizuju se dodatni pregledi u specijalizovanim ustanovama, zajedno sa dječjim kardiolozima i kardiohirurzima, u cilju organizacije planiranja porodjaja, daljeg praćenja bebe posle rodjenja i eventualne operacije.

Fetalna neurosonografija - predstavlja detaljan pregled struktura mozga bebe, od moždanih komora, preko struktura zadnje lobanjske jame i drugih detalja, do moždanih vijuga.

Četvrti ultrazvučni pregled radi se izmedju 30. i 34. nedelje trudnoće. Na ultrazvučnom pregledu u ovom periodu izmjeriće se beba, videti da li pravilno i dovoljno napreduje, kolika je težina, pregledaće se posteljica i količina plodove vode, i ponovo pregledati svi djelovi tijela bebe, posebno ako se javite ranije, izmedju 30. i 32. nedelje. Posle toga je teško vidjeti SVE djelove bebe, jer je ona već velika i sve se više smješta u svoj tipični položaj, savijenih nogu i ruku, i glave na grudima, što otežava pregled.

U ovom periodu se može raditi i dodatni dio pregleda (Dopler), tj. vrsta ultrazvučne tehnike kojom se prati smjer i brzina protoka kroz krvne sudove i na taj način se dobija informacija o stanju bebe, a najčešće se prate protoci kroz pupčanik bebe, njenu glavu i krvne sudove u stomaku. Nekada se mjeri i protok kroz krvne sudove majke, da se vidi kako ona hrani bebu, ali to ne spada u rutinske preglede i radi se mnogo ranije, tokom drugog i trećeg ultrazvučnog pregleda.

Po potrebi, rade se pregledi i nakon 36 nedelja trudnoće, u cilju utvrdjivanja prednjačećeg dijela bebe, količine plodove vode, protoka kroz krvne sudove i izgleda posteljice.

Autor: Dr Fehmija Fetahović-Feko - Specijalista ginekologije i akušerstva (Ginekološka ordinacija Gea Medical - Bar)