Sve što trebate znati o Giardia intestinalis: Simptomi, dijagnoza i efikasno liječenje lamblijaze

Giardia intestinalis – parazit digestivnog sistema

Giardia intestinalis je flagelatni parazit koji naseljava digestivni trakt, uglavnom duodenum. Parazit postoji u dvije forme: vegetativnoj i cističnoj. Vegetativni oblik dugačak je između 10 i 20 µm, ima bilateralnu simetriju i kruškasti oblik sa dva simetrična jedra. Razmnožava se binarnom deobom i životni mu je prostor prvenstveno u duodenumu, ali može dospjeti i do jetre i žučnih puteva. Cistična forma je ovalnog oblika i ima debeli zid, sa 2 do 4 jedra. Ova forma se nalazi u donjem dijelu tankog i debelom crijevu, a izbacuje se fecesom u spoljašnju sredinu.

Put prenosa i epidemiologija

Izvor zaraze su ljudi infestirani lamblijama, dok se prenošenje dešava unosom cista putem kontaminirane hrane, vode i nečistih ruku. Lamblijaza je rasprostranjena globalno, najčešće pogađa djecu, posebice u subtropskim i tropskim područjima.

Patološki značaj i klinička slika

Giardiasis, poznata kao lamblijaza, protozoalna je infekcija tankog crijeva koja može izazvati poremećaj funkcije crijeva ili proteći bez simptoma. Inkubacija traje od 10 do 15 dana. Bolest može biti manifestna ili asimptomatska, dok manifestni oblici obuhvataju akutne i produljene forme.

Akutna faza karakteriše nadutost (meteorizam), bolovi u predjelu pupka, učestala stolica sa masti (steatoreja), te normalna ili blago povišena tjelesna temperatura. Pacijenti često imaju neurovegetativne simptome poput razdražljivosti, glavobolje i nesanice. U odsustvu liječenja, bolest može nestati spontano, no terapija skraćuje trajanje simptoma.

Produljena lamblijaza nastaje kod osoba sa oslabljenom otpornosti sluznice crijeva, uz simptome poput malaksalosti, gubitka apetita, brzog zamaranja, gubitka težine, edema i neurednih stolica.

Dijagnoza i liječenje

Dijagnoza se utvrđuje na osnovu epidemioloških podataka, kliničke slike i laboratorijskih testova korištenjem fecesa i duodenalnog soka. U laboratoriji se rade nativni i bojeni preparati fecesa, kao i serološki testovi (ELISA, RIF). Koriste se i in vitro alergijske metode poput blastne transformacije i inhibicije migracije makrofaga.

Liječenje uključuje sve manifestne i potvrđene asimptomatske slučajeve, primjenjujući lijekove kao što su metronidazol, tinidazol, furamid, artrocin i atebrin, obično tokom 5 do 6 dana. Prevencija se bazira na ličnoj i kolektivnoj higijeni i liječenju nosilaca infekcije.