Sve što treba da znate o psorijazi: uzroci, simptomi, dijagnoza, lečenje i prevencija kože

Šta je psorijaza?

Psorijaza je hronična i recidivirajuća bolest kože koja nije zarazna, a može se manifestovati na različite načine. To je vrlo česta dermatoza koja se javlja u svim životnim dobima, ali najčešće između 16-30 i 50-60 godina. Učestalost zavisi od rase i nacije, rjeđa je kod crne i žute rase, dok je skoro nepoznata kod Indijanaca i Eskima.

Uzroci i faktori rizika

Uzrok psorijaze nije u potpunosti poznat. Radi se o polietiološkoj bolesti koja se javlja kod genetski predisponiranih osoba izloženih provokativnim faktorima, kao što su infekcije, stres, hronična mikroiritacija, određeni lekovi, gojaznost ili hipokalcemija. Uticaj pušenja i alkohola na razvoj bolesti još je predmet rasprava.

Patofiziologija

Osnovni proces je ubrzana mitotska aktivnost bazalnih keratinocita, deset puta povećana, uz njihovo brže pomjeranje ka površini kože. To dovodi do stvaranja ljuspica koje se lako skidaju.

Klinička slika psorijaze

Psorijatične promjene variraju od malih, izolovanih lezija do generalizovanih oblika. Počinjaju kao jasno ograničeni crveni pečati koji se prekrivaju srebrnobijelim ljuskama. Postoje različiti oblici prema veličini i izgledu, kao i prema lokaciji, npr. na tjemenu, noktima, dlanovima i stopalima.

Teži oblici psorijaze

Teža stanja uključuju eritrodermičnu psorijazu, koja zahvata skoro cijelu kožu i zahtijeva hitno bolničko liječenje, te pustuloznu psorijazu sa sterilnim pustulama i psorijatični artritis sa zglobnim zahvatanjem.

Dijagnoza

Dijagnoza se postavlja na osnovu anamneze, kliničke slike i pozitivnih fenomena poput stearinske svijeće i fenomena "krvave ruže", a potvrđuje se patohistološki biopsijom. Ponekad je potrebna diferencijacija od drugih sličnih dermatoza.

Liječenje

Lečenje je kompleksno i zahtijeva dobar odnos pacijent-liječnik. Cilj je postići i održati remisiju. Lokalna terapija uključuje keratolitike, kortikosteroide, ditranol, kalcipotriol i retinoide. Sistemska terapija koristi retinoide, citostatike, ciklosporin i druge imunosupresive. Takođe se primjenjuje foto terapija.

Prognoza i prevencija

Psorijaza je hronična bolest sa izmjenama remisija i pogoršanja, često sezonskog karaktera. Iako životna prognoza kod većine bolesnika nije ugrožena, neophodno je trajno liječenje. Prevencija se odnosi na izbjegavanje provokativnih faktora, naročito kod osoba s porodičnom predispozicijom.